Wet- en regelgeving en financiële verhoudingen

Het toezicht op de financiële positie van gemeenten is een provinciale taak gebaseerd op de Gemeentewet. Hiermee wordt beoogd een gezonde financiële situatie bij gemeenten te bevorderen. Een gemeente is in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor een goed financieel beleid en beheer. De provincie laat de verantwoordelijkheid aan de gemeenten, maar reageert alert op risico’s. Zo draagt de provincie eraan bij dat gemeenten hun taken goed blijven uitvoeren.
De gemeente moet de begroting en de jaarrekening ter beoordeling opsturen naar gedeputeerde staten. De (meerjaren)begroting moet uiterlijk 15 november van het jaar, voorafgaand aan het begrotingsjaar, worden ingezonden en de jaarrekening voor 15 juli van het jaar dat volgt op het jaar van verslaglegging.

Toezichtvormen
De standaard vorm van toezicht door de provincie is 'repressief toezicht' (achteraf). Dit gebeurt als de gemeente de begroting en jaarrekening op tijd opstuurt en als de financiële positie door de provincie voldoende vindt. De provincie houdt dan toezicht 'op afstand'.
De provincie gaat over op preventief toezicht als de stukken niet op tijd zijn opgestuurd. Of als de  financieel niet in evenwicht is. Preventief toezicht is een strenge vorm van toezicht. De provincie moet dan de begroting zelf en aanpassingen aan de begroting controleren en goedkeuren.
Tussen de toezichthouders (het ministerie van BZK en de provincies) zijn afspraken gemaakt over de manier van toezicht. Deze afspraken staan in het gemeenschappelijk financieel toezichtkader 'Kwestie van evenwicht' dat geldt vanaf 1 januari 2015.

Voor gemeenschappelijk toezichtkader voor gemeenten: Klik hier

Voor meer informatie over het toezicht door de provincie Gelderland: Klik hier